Có thể mang tiền ra ngân hàng quốc gia để nhận lại một lượng vàng đã qui định. Nhà nước cam kết mua hoặc bán đồng tiền với vàng theo tỷ lệ đã công bố.
Những ai đọc tiêu đề này mà hiểu thì có lẽ đã già rồi.
"Kim Bản Vị", từ tiếng Anh là Gold Standard, là một hệ thống tiền tệ trong đó giá trị của đồng tiền được qui ra một lượng vàng nhất định. Người ta có thể mang tiền ra một cơ quan nào đó, thường là ngân hàng quốc gia, ngân hàng trung ương hoặc nha ngân khố, để nhận lại một lượng vàng đã qui định. Hay nói cách khác, nhà nước cam kết mua vào hoặc bán ra đồng tiền với vàng theo tỷ lệ đã công bố.
Điểm Mạnh Của "Kim Bản Vị"
Một dồng tiền được đảm bảo bằng vàng đồng nghĩa với việc lượng tiền phát hành bị giới hạn bởi số lượng vàng mà quốc gia đó nắm giữ. Đó là một cách để ổn định giá trị tiền tệ, một cách kiểm soát nhà nước không thể in tiền tùy tiện mà không có đủ vàng dự trữ để đảm bảo.
Trong hệ thống "Kim Bản Vị", giá trị đồng tiền rất ổn định. Cũng có thể lúc mạnh lúc yếu nhưng không đột ngột và trong biên độ rất hẹp. Nhờ đó, nhà nước kiểm soát lạm phát tốt hơn, tạo lòng tin của xã hội vào tiền tệ và giữ ổn định tỷ giá hối đoái quốc tế.
Điểm Yếu Của "Kim Bản Vị"
"Kim Bản Vị" được vì như vòng Kim Cô của chính phủ. Có những giai đoạn chính phủ muốn kích thích kinh tế, cần bung nhiều tiền vào lưu thông thì bị ràng buộc với số lượng vàng cố định.
Lịch Sử Hình Thành "Kim Bản Vị"
"Kim Bản Vị" bắt đầu từ thế kỷ 19, phổ biến nhất là ở Anh. Sau đó nhiều quốc gia áp dụng "Kim Bản Vị" vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20.
Năm 1821, nước Anh áp dụng kim bản vị đầu tiên trên thế giới sau khi kết thúc chiến tranh Napoleon. Hệ thống kim bản vị ở Anh ổn định nên các quốc gia khác làm theo. Tuy nhiên, do Chiến Tranh Thế Giới Lần Thứ Nhất nên Anh ngưng Kim Bản Vị năm 1914. Đến năm 1931 thì chấm dứt hoàn toàn chế độ kim bản vị.
Với nước Đức, áp dụng kim bản vị từ năm 1871 và nước Đức trở thành trung tâm thương mại mạnh nhờ hệ thống tiền tệ ổn định. Năm 1914, Đức tạm dừng Kim Bản Vị do chiến tranh và khi hết chiến tranh Đức không quay lại kim bản vị do siêu lạm phát và bất ổn tiền tệ.
Các quốc gia khác áp dụng kim bản vị là Canada (1850–1933), Pháp (1870–1936), Nga (1897–1914), Thụy Sĩ (1870–1999), Nhật Bản (1897–1931), Ý (1880–1934), Úc (1852–1933), Argentina (1880–1914).
Với nước Mỹ, là xứ sở của những câu chuyện đào vàng, nên vàng và bạc dùng để trao đổi hàng hóa một thời gian còn phổ biến hơn tiền. Năm 1900, Mỹ ban hành Luật Kim Bản Vị (Gold Standard Act) xem như chính thức xác lập chế độ kim bản vị ở Mỹ. Theo đó qui định rằng 1 ounce vàng tương đương với 20.67 USD, hoặc mỗi đồng USD được tương đương với 1.5046 gram vàng nguyên chất. Ngân Hàng Trung Ương Mỹ (Federal Reserve) lúc đó sẵn sàng đổi USD lấy vàng theo tỷ lệ nói trên. Bất kỳ ai có 20.67 USD có thể đổi lấy 1 ounce vàng (≈31.1 gram vàng). Năm 1933, là thời kỳ khủng hoảng kinh tế khiến chính phủ Mỹ ngưng quy đổi vàng, cấm người dân Mỹ sở hữu vàng thỏi và tiền vàng. Sau khi phục hồi đạo luật Kim Bản Vị, tỷ lệ qui đổi lúc này là 35 USD lấy 1 Ounce vàng, nghĩa là đồng USD đã mất giá hơn.
Hiện nay không còn quốc gia nào áp dụng kim bản vị lên đồng tiền của mình.
Nguồn : britannica, investopedia
COMMENTS