Đàn Chapi là một loại nhạc cụ truyền thống độc đáo của người Raglay.
"Giấc Mơ Chapi" là một trong những sáng tác nổi tiếng của nhạc sĩ Trần Tiến mang giai điệu đặc trưng âm nhạc của đồng bào người Raglay đề cập đến cuộc sống giản dị của một buôn làng tại Ninh Thuận, một tỉnh duyên hải miền Trung, thông qua hình ảnh cây đàn Chapi. Trong một thời gian dài, nhiều khán giả vẫn lầm tưởng ca khúc viết về một địa phương nào đó ở Tây Nguyên, và cũng lầm tưởng cây đàn Chapi có nguồn gốc từ Tây Nguyên.
Dân tộc Raglay là một trong 54 dân tộc anh em tại Việt Nam. Họ chủ yếu sinh sống ở tỉnh Ninh Thuận, huyện Khánh Sơn tỉnh Khánh Hòa và một phần ở Bình Thuận. Người Raglay có ngôn ngữ riêng, thuộc nhóm ngôn ngữ Malay-Polynesia trong ngữ hệ Nam Đảo. Theo thống kê năm 2019, dân số người Raglai là 146.613 người. Chung nhóm ngôn ngữ Malay-Polynesia với dân tộc Raglay còn có dân tộc Chăm, Chu Ru, Ê Đê, Gia Rai.
Đàn Chapi là một loại nhạc cụ truyền thống độc đáo của người Raglay, được xem như một biểu tượng văn hóa và linh hồn trong các hoạt động văn hóa của người Raglay, đặc biệt là trong các nghi lễ và sinh hoạt cộng đồng.
Về cấu tạo, Chapi là loại nhạc cụ dây. Thân đàn được làm bằng ống nứa hoặc tre già, dài khoảng 30 đến 60 cm, một đầu hở và một đầu bịt kín. Trên thân ống, người ta nạo mỏng 5 đến 7 sợi nứa dài song song với thân ống để làm dây đàn. Hai đầu của từng sợi này vẫn gắn liền với thân ống, giữa sợi có thể kê một thanh nhỏ làm con nhạn để điều chỉnh cao độ.
Âm thanh của đàn Chapi nhẹ nhàng, trầm bổng, tạo cảm giác du dương, sâu lắng. Tiếng đàn dễ gợi nhớ quê hương, núi rừng và thể hiện nỗi lòng của người đánh đàn.
Đàn Chapi có thể chơi solo hoặc hòa tấu cùng các nhạc cụ dân tộc khác như đàn đá, khèn bầu, trống Ginăng, …
Chapi không chỉ đơn thuần là nhạc cụ mà còn là biểu tượng tâm hồn người Raglay. Đàn Chapi thể hiện tình yêu với thiên nhiên, sự gắn bó với núi rừng và những tâm sự của con người với cuộc sống.
Trong bài hát "Giấc Mơ Chapi" có đoạn :
Ai nghèo cũng có cây đàn chapi
Khi rung lên vài sợi dây đàn đã đong đầy hồn người Raglai
Ôi Raglai những rừng cây ngọn núi mang tiếng đàn chapi
Ai yêu tự do yêu rừng xanh thì lên núi nghe đàn chapi
Tôi yêu chapi không còn cô đơn, không buồn, không vui
Tôi nghe chapi chợt thấy nao lòng vì một giấc mơ, ôi chapi
Xem thêm
COMMENTS